استاد حسینی ژرفا سر کلاس می‏گفت در مورد نوشتن، دو دیدگاه وجود داره. یکی دیدگاه زبان‏شناسان و دیگری دیدگاه ادیبان. برای من هم خیلی مهم بود که چه جوری باید نوشت. به خصوص این قضیه وبلاگ هم خیلی من رو درگیر این قضیه می‏کرد. استاد ژرفا می‏گفت نه مثل زبان‏شناسان تسلیم تغییرات زبانی باشید و تمام تغییرات آن را تایید کنید، و نه مثل ادیبان سنگین و وابسته به پیشینه زبان فارسی بنویسید؛ چون اگر کاملا تسلیم تغییرات زبان بشین، بعد از مدتی دیگه اثری از اتقان و قدرت زبان اصیل فارسی باقی نمی‏مونه، همین طور اگه بخواین مثل متون کهن فارسی بنویسید، بعد از چندی ارتباط‏تون با ادبیات کوچه قطع می‏شه و دیگه کسی حرفاتون رو نمی‏خونه و یا حتا نمی‏فهمه. به عنوان مثال عبارتی مثل «روی کسی حساب کردن» شاید از نظر زبان‏شناسان کاملا مقبول و درست باشه چون همه مردم اون رو به راحتی می‏فهمند و ازش استفاده می‏کنند، ولی یک ادیب این رو درست نمی‏دونه چون ما این عبارت رو در فارسی نداریم و روی کسی حساب کردن از نظر لغوی هیچ ربطی به معنایی که ازش قصد می‏شه نداره و صرفا نوعی گرته‏برداری از زبان انگلیسی‏ست. به نظر می‏رسه نوشتن آدم باید حد اعتدالی از این دو باشه. یعنی اتقان و زیبایی ادبیات کهن فارسی، همراه با اصطلاحات و ادبیات کوچه؛ طوری که هم فهم اون برای انسان هم‏‏عصر ما امکان پذیر باشه و هم این که مغز زبان رو از بین نبرده باشیم.

به نظر می‏رسه جلال‏آل‏احمد از کسانی باشه که تونسته به این حد اعتدال دست پیدا کنه. چند روز پیش داشتم کتاب سنگی‏بر‏گوری جلال رو می‏خوندم. باید اقرار کنم که وقتی کتاب رو دست‏گرفتم دیدم نمی‏تونم بذارمش زمین. جملات کوتاه و روان، الفاظ کاملا قابل فهم و ترکیب‏بندی بدون گره و پیچ، به صورتی که به راحتی دنبال متن حرکت می‏کنید. البته این کتاب در زمان حیات جلال چاپ نشد ولی بعدها به همت خانم دانشور به چاپ رسید. محتوای کتاب، در مورد شرح مشکلیه که برای جلال در زندگی‏ش وجود داشته و اون هم نبود بچه‏ست. بیان احساسات و کلافگی‏ها و درماندگی‏های یه مرد بدون بچه و همین طور یک زن که دلش می‏خواد مادر باشه رو به زیبایی با قلم به تصویر کشیده و البته به قول یکی از دوستان که در نظرات تذکر داده بودند، موضوع این کتاب شخصی نیست و کاملا جنبه اجتماعی و عمومی داره. خوندنش برای من واقعا لذت داشت. امیدوارم شما هم استفاده کنید. اگه سواد ندارین (!) می‏تونین از این‏جا متن کامل کتاب رو گوش کنید.

لینک‏های مرتبط:‏ متن کامل کتاب سنگی بر گوری